İskan Sorgulama Nedir?
Bir binanın inşaatı tamamlandıktan sonra, belediye tarafından yapılan inceleme sonucunda projelere uygun olarak inşa edildiği onaylanırsa, o yapı için iskan belgesi (yapı kullanma izin belgesi) düzenlenir. Halk arasında “oturma izni” olarak da bilinen iskan, binanın resmen yaşanabilir olduğunu gösterir. İskan bulunmayan binalarda elektrik, su, doğalgaz gibi temel hizmetlerin abonelik işlemleri yapılamaz. Bu nedenle her mülk sahibi için iskanın varlığı büyük önem taşır.
İskan Sorgulama Nasıl Yapılır?
Bir yapının iskan durumunu öğrenmenin birkaç farklı yolu vardır. En kolay yöntemlerden biri tapu üzerinden kontrol yapmaktır. Eğer tapunuzda “kat mülkiyeti” ibaresi yer alıyorsa, binanız iskanlı demektir. “Kat irtifaklı” ibaresi bulunuyorsa, henüz iskan alınmamıştır.
Ayrıca iskan sorgulama işlemini e-Devlet sistemi üzerinden de kolayca yapabilirsiniz. İşlem adımları şu şekildedir:
1. e-Devlet istemine giriş yapın.
2. Tapu kimin üzerine kayıtlıysa, o kişinin hesabından giriş yapılması gerekir.
3. Arama kısmına “Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskan) Verilmesi” yazarak ilgili sayfayı bulun.
4. “Uygulamaya Git” butonuna tıklayın ve binanızın bilgilerini görüntüleyin.
Alternatif olarak, yaşadığınız yerin belediyesindeki imar müdürlüğüne giderek de iskan sorgulama işlemi yapabilirsiniz.
İskan Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
İskan başvurusu yapmadan önce binanın tüm inşaat süreçlerinin tamamlanmış olması ve gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekir. Başvuru sırasında genellikle aşağıdaki evraklar talep edilir:
- İskan başvuru dilekçesi
- Yapı denetim belgesi
- Isı yalıtım (enerji kimlik) belgesi
- İş bitirme tutanağı
- İnşaat ruhsatı fotokopisi
- Tapu bilgileri
- Dış kanal bağlantı belgesi (İZSU veya ilgili kurumdan)
- Asansör TSE belgeleri (varsa)
- Vergi Dairesi “borcu yoktur” yazısı
- SGK “borcu yoktur” yazısı
- Binanın dış cephe fotoğrafları
Asansör Bulunan Binalar İçin Ek Belgeler
Eğer binanızda asansör bulunuyorsa, iskan başvurusu sırasında ek belgeler de sunulmalıdır. Bu belgeler genellikle şunlardır:
- 4 adet asansör muayene raporu
- Asansör TSE belgeleri
- Muayene fişi
- Sığınak raporu
- Yangın tesisatı uygunluk raporu
- Garanti belgesi
- İlgili mühendislerin SMM belgeler
- Onaylı uygulama projeleri
Kat İrtifaklı Tapu Ne Anlama Gelir?
Tapunuzda kat irtifakı yazıyorsa, bu durum binanın henüz iskan almadığı anlamına gelir. Yani yapı projeye uygunluk açısından henüz onaylanmamıştır.
İskan alınabilmesi için tapu ve kadastro müdürlüğüne cins değişikliği başvurusu yapılması gerekir. Belediye projeyi yerinde inceler ve uygun bulursa kat irtifaklı tapu, kat mülkiyetine çevrilir.
İskan Olmadan Ne Gibi Sorunlar Yaşanır?
İskanı bulunmayan bir daire veya bina satın almak ileride ciddi sorunlara yol açabilir. Karşılaşabileceğiniz bazı durumlar şunlardır:
- Bankalar, iskanı olmayan gayrimenkullere konut kredisi vermeyebilir.
- Kat mülkiyeti alınamadığı için resmî tapu işlemleri tamamlanamaz.
- Belediyeler, projeye aykırı bölümleri yıkım kararıyla düzeltmeye zorlayabilir.
- İskansız yapılar için para cezası uygulanabilir.
Bu nedenle konut satın almadan önce mutlaka iskan durumunu kontrol etmekte fayda vardır.
İskan Belgesi Ne Zaman ve Nasıl Verilir?
Binanın tüm inşaat süreçleri tamamlandıktan sonra ilgili belediyeye yapılan başvuru sonucunda inceleme süreci başlar. Eğer proje uygun bulunursa iskan belgesi ya da geçici iskan verilir. Eksiklik tespit edilirse süreç uzayabilir. Başvuru sonrasında belge durumunuzu e-Devlet üzerinden takip edebilirsiniz.
İskan Belgesi Neden Gereklidir?
İskan belgesi, bir yapının resmî olarak yaşanabilir olduğunu kanıtlayan belgedir. Bu belge sayesinde yapı, elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerini “mesken” statüsünde alabilir. Eğer iskan alınmamışsa, bu abonelikler şantiye tarifesi üzerinden faturalandırılır ve oldukça yüksek bedeller çıkar. Ayrıca iskan belgesi, yapının belediye tarafından onaylandığını ve herhangi bir yapısal kusurunun olmadığını da gösterir.
5 Yıl İçinde İskan Alınmazsa Ne Olur?
3194 Sayılı İmar Kanunu’na göre, bir inşaat ruhsat tarihinden itibaren beş yıl içinde tamamlanmalı ve iskan belgesi alınmalıdır. Bu süre içinde iskan alınmazsa, yapı ruhsatı geçersiz hale gelir ve bina kaçak yapı statüsüne düşer. Belediye, bu durumda para cezası kesebilir veya gerekirse yıkım kararı uygulayabilir.
Sonuç olarak; iskan, bir binanın yasal olarak kullanılabilir olduğunu gösteren en önemli belgedir. Ev sahibi olmayı planlayan ya da inşaat sürecini tamamlayan herkesin iskan sorgulama işlemini yani iskan durumunu sorgulaması gerekir. Unutmayın, iskan sadece bir belge değil; aynı zamanda güvenli, yasal ve ekonomik bir yaşamın garantisidir.
Gayrimenkul süreçlerinde iskan, tapu ve ruhsat işlemleri konusunda profesyonel destek almak isterseniz Remax Premium Gayrimenkul Danışmanı Yusuf Balcı’nın uzmanlığından faydalanabilirsiniz. Deneyimi, sektörel bilgi birikimi ve çözüm odaklı yaklaşımıyla Yusuf Balcı, tüm gayrimenkul işlemlerinizin güvenli, yasal ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlar.